- Αζόρες
- (Azores). Νησιωτικό σύμπλεγμα (2.305 τ. χλμ., 242.000 κάτ. το 2001) του βόρειου Ατλαντικού. Ανήκει πολιτικά στην Πορτογαλία και αποτελεί τμήμα του μητροπολιτικού εδάφους της. Βρίσκεται μεταξύ 36° 55’ και 39° 43’ βόρειου πλάτους και 25° 1’ και 31° 7’ δυτικού μήκους. Είναι τα αναδυόμενα τμήματα του υφαλοροπεδίου των Α., που αποτελεί το υψηλότερο και το μεγαλύτερο σε έκταση τμήμα της υποθαλάσσιας οροσειράς του βόρειου Ατλαντικού. Το σύμπλεγμα αποτελείται από εννέα μεγάλα νησιά (Σαν Μιγκέλ, Πίκο, Τερσέιρα, Σαν Ζόρζε, Φαγιάλ, Φλόρες, Σάντα Μαρία, Κόρβο και Γκρασιόζα) και πολλά μικρότερα, ηφαιστειογενή, με μεγάλες αντιθέσεις στη μορφολογία του εδάφους και με κλίμα ήπιο και βροχερό. Η βλάστηση, πληθωρική αρχικά, περιορίστηκε αργότερα από την καλλιέργεια (δημητριακά, ανανάς, ζαχαροκάλαμο και καπνός) και τους βοσκότοπους. Οι κάτοικοι που ζουν κυρίως στα εύφορα παράλια και στις πεδιάδες, κατέχουν έτσι πολύ μικρό μέρος της συνολικής έκτασης του νησιωτικού συμπλέγματος.
Θεωρείται βέβαιο πως τις Α. τις είχαν επισκεφθεί πρώτοι οι Καρχηδόνιοι· οι Άραβες βρήκαν στα νησιά Κόρβο καρχηδονιακά νομίσματα. Οι γεωγράφοι του 12ου αι. περιγράφουν, εκτός από τους Κανάριους νήσους, εννέα άλλα νησιά, τα οποία προφανώς είναι οι Α. Τα νησιά αυτά τα εξερεύνησαν Ιταλοί θαλασσοπόροι το πρώτο μισό του 14ου αι., οριστικά όμως τα κατέλαβαν και τα αποίκισαν μεταξύ 1432 και 1457 οι Πορτογάλοι, οι οποίοι και τα ονόμασαν Α. από τους πολλούς γύπες (açor = γύπας στα πορτογαλικά) που φώλιαζαν στους βράχους τους. Λίγο αργότερα έφτασαν στα νησιά Φλαμανδοί άποικοι και γι’ αυτό οι Α. ονομάζονταν για πολύ καιρό Φλαμανδικά Νησιά (Ilhas Flamengas), παρότι εξακολουθούσαν να μένουν κάτω από την πορτογαλική κατοχή. Η Πορτογαλία κράτησε τις Α. και μετά τη διαιτησία του πάπα Αλεξάνδρου Δ’, μολονότι βρίσκονται ανατολικά της raya, δηλαδή της γραμμής που έπρεπε να χωρίζει τις ισπανικές από τις πορτογαλικές κτήσεις. Όταν ο Φίλιππος Β’ της Ισπανίας νίκησε την Πορτογαλία και την προσάρτησε στην Ισπανία (1580), οι Α., παρά τη σκληρή αντίσταση των νησιωτών, ακολούθησαν την τύχη της μητέρας πατρίδας έως την απελευθέρωσή της από την ισπανική κυριαρχία (1640). Η οικονομική ανάπτυξη των Α. οφείλεται κυρίως στο ότι έγιναν βάση ανεφοδιασμού στον δρόμο για τις Δυτικές Ινδίες και, επίσης, στο ήπιο κλίμα τους, που ευνοεί τις τροπικές καλλιέργειες και τον χειμερινό τουρισμό (μέση θερμοκρασία Ιανουαρίου 14°C και Αυγούστου 22°C, μέτριες βροχοπτώσεις).
Άποψη της πρωτεύουσας του νησιού Πίκο των Αζορών.
Θέση των Αζορών στον Ατλαντικό.
Αεροφωτογραφία του νησιού Φλόρες των Αζορών, όπου διακρίνονται η ηφαιστειογενής μορφολογία του εδάφους του καθώς και κρατήρες σβησμένων ηφαιστείων.
Γραφικός όρμος στο νησί Πίκο των Αζορών.
Dictionary of Greek. 2013.